In het Brugse Groeningemuseum loopt nog tot 30 juni 2002 (info: www.brugge2002.be) een aantrekkelijke tentoonstelling over de relatie tussen de Zuid-Nederlandse schilderkunst in de jaren 1430-1530 en het Zuiden. Het parcours is thematisch ingericht en confronteert werken van grootmeesters van de 'Vlaamse' schilderkunst met die van collega's die zich -- en dat wordt apert tijdens de expositie -- laven aan de Zuid-Nederlandse voorbeelden. Zij kopiëren of liever assimileren de modellen en komen op die wijze tot een eigen stijl. Door de thematische confrontaties (portretten met portretten, franciscaanse monniken met franciscaanse monniken, Madonna's met Madonna's) wordt de toeschouwer als het ware meegezogen in de beweging van Noord naar Zuid.

De tentoonstellingscatalogus houdt die thematische schikking jammer genoeg niet aan en valt in twee delen uiteen: het eerste en meteen het meest omvangrijke gedeelte, bestaat uit artikels die de kunstproductie in de verschillende gebieden behandelen, terwijl het tweede de tentoongestelde werken chronologisch-geografisch kort bespreekt. Bijgevolg is het een klassieke catalogus met 'begrensde' teksten. Vertrekkend van de grootmeester Jan van Eyck passeren in het eerste gedeelte de kunstproductie in Frankrijk en Italië (Florence, Genua, Milaan, Ferrara, Urbino, Napels) de revue. Daarna volgen Spanje (Aragón en Castilië), Portugal en ten slotte Bourgondië. En dat is niet meer dan normaal. Het is immers tijdens het bewind van de Bourgondische hertogen dat de 'Vlaamse' kunst hoge toppen scheert. Bovendien is duidelijk, dat -- in tegenstelling tot wat velen geneigd zijn te denken -- de mobiliteit van de kunstenaars en van de modellen in de 15de en in de 16de eeuw zeer groot is.

Ondanks het boeiende onderwerp zijn de teksten uiterst braaf en niet meer dan syntheses van bestaand onderzoek. Veel nieuws is er bijgevolg niet te vinden. Soms zelfs gaat het -- zoals in het geval van de tekst van José Luís Porfirio over 'Portugal en het Noorden' -- over herkauwde teksten van wel tien jaar geleden. Het is jammer voor een tentoonstelling met dergelijke ambities; het is een gemiste kans voor de creatie van een baanbrekend boek en voor het kunsthistorische onderzoek zelf. Maar ondanks die kritiek is de publicatie mooi verzorgd. De vertalingen, het notenapparaat, de bibliografie, het register, de foto's zijn zeer goed en maken op die wijze een deel van de magere inhoud goed. [Brigitte Dekeyzer] Hide text

Dit rijk geïllustreerde boek (vnl. kleur) verscheen bij de gelijknamige expositie in Brugge. Beide tonen de wisselwerking tussen de Vlaamse Primitieven en de schilders uit Frankrijk, Italië, Spanje en Portugal, nadat eerder al de relaties tussen het Noorden en Venetië (1999)* en id. met Spanje (2001) zijn belicht. Het boek bestaat uit een omvangrijk inleidingen- en een kleiner catalogusdeel. In de essays beschrijft een team van internationale deskundigen de cruciale invloed van Jan van Eyck en in zijn kielzog andere Vlaamse schilders. Men onderzoekt waaruit die invloed bestond en welke rol de Europese vorstenhoven, de internationale kunstmarkt en de reizen van de Vlaamse schilders zelf hierin speelden. De essays, met noten en verwijzingen naar de catalogus, kunnen elk apart worden gelezen. Het geografisch geordende catalogusdeel omvat ruim 130 schilderijen, alle afgebeeld (mini-formaat) en voorzien van uitvoerige beschrijvingen. Met bibliografie, helaas zonder register. Interessant voor vakmensen, studenten en zeer geïnteresseerden. Druk in twee kolommen. Naast dit boek verscheen ook een magazine: Tissink, F. De eeuw van Jan van Eyck.** Hide text